Gecikmiş Dil Konuşma
- Anasayfa
- Danışmanlıklar
Gecikmiş Dil Konuşma
Gecikmiş Dil ve Konuşma Nedir?
Gecikmiş dil ve konuşma, çocuğun yaşına göre beklenilen dil ve konuşma gelişimi seviyesine ulaşamaması durumudur. Bu dil ve konuşma bozukluğu çocuklarda sıkça rastlanılır. Gecikmiş dil gelişimi ifade edici ve alıcı dil becerilerinde görülebilir.
Gecikmiş Dilin Nedenleri Nelerdir?
Biyolojik Nedenler
• Genetik yatkınlık
• Prematüre doğum
• İşitme kaybı
• Nörogelişimsel bozukluklar (Otizm Spektrum Bozukluğu, Zihinsel Yetersizlik)
• Serebral Palsi
• Motor gelişim geriliği
Çevresel Nedenler
• Yetersiz dil girdisi
• Ekran maruziyeti
• İki dillilikte yanlış yönlendirme
• Sosyal yoksunluk (ihmal, yoksulluk)
Gecikmiş Dilin Belirtileri
Erken Dönem Belirtileri
• Göz teması kurmama
• İsmiyle tepki vermeme
• Jest-mimik kullanımında kısıtlılık
• Babıldamanın gecikmesi
İleri Dönem Belirtileri
• Anlamlı kelime üretiminin olmaması
• Taklit etmede zorluk
• Cümle kurmama
• Konuşmayı oyunlarda kullanmama
• Yaşıtlarına göre ifade gücünün düşük olması
Gecikmiş Dil Tanısı Almış Bir Çocuğun Tipik Özellikleri Nelerdir?
• Geç konuşma başlangıcı
• Cümle oluşturma becerisinin gecikmesi
• Konuşma sırasında sınırlı sözcük dağarcığı
• Gelişimsel testlerde dil yaşının takvim yaşına göre geride olması
• Yaşıtlarıyla oyunlarda geri planda kalma
• Dikkat, sosyal ilişki ve davranışlarda ek zorluklar görülebilir
Gecikmiş Dil ve Konuşma Bozukluğunda Dil ve Konuşma Terapisti Ne Yapar?
Değerlendirme Süreci
• Gelişimsel öykü: Doğum, motor gelişim, aile öyküsü
• Standart testler: TEDİL, Receptive Expressive Emergent Language Test (REEL), Preschool Language Scale (PLS)
• Spontan konuşma örneği
• Oyun gözlemi
• İşitme değerlendirmesi
Terapi Hedefleri
• Alıcı dil gelişimi: Takip etme, nesne-kavram eşleme, yönerge takip
• İfade edici dil gelişimi: Sözcük dağarcığı artırma, yapılandırılmış konuşmalar
• Ebeveyn eğitimi: Dil zenginleştirme teknikleri
Kullanılan Terapi Yaklaşımları
• Etkileşim Temelli Yaklaşımlar: Hanen Programı, DIRFloortime
• Davranışsal Yaklaşımlar
• Doğal Dil Yaklaşımı
• Prompt tekniği, modelleme, genişletme, genelleme çalışmaları
Dikkat Edilmesi Gerekenler
Gecikmiş dil bozukluğu ≠ Geç konuşan çocuk
Her geç konuşan çocuk dil bozukluğu yaşamaz ama riskli grup olduğu için mutlaka değerlendirilmelidir.
"Erkektir geç konuşur" gibi klişeler yanıltıcıdır.
Gecikme varsa “bekle-gör” yaklaşımı bilimsel değildir.
Terapi Sürecinde Aileye Tavsiyeler
✅ Çocuğunuzun ekran maruziyetini sıfıra yakın tutun.
✅ Çocuğunuzla göz teması kurarak, iletişimsel oyunlar oynayın.
✅ Açıklayıcı ve dil seviyesine uygun konuşmalar yapın ("Bak bu top, top yuvarlanıyor!")
✅ Kitap okuyun, birlikte taklit oyunları oynayın.
✅ Çocuğunuzun sözel iletişim çabalarını fark edin, teşvik edin.
Gecikmiş Dil ve Konuşma Bozukluğunda Erken Müdahalenin Önemi
Dil gecikmesi akademik başarıyı, sosyal iletişimi ve davranışsal gelişimi etkileyebilir. Bu nedenle erken tanı ve müdahale:
🔹 İletişim becerilerini iyileştirir
🔹 Sosyal etkileşimi artırır
🔹 Davranışsal sorunların önüne geçer
🔹 Okul öncesi hazırlığı destekler
Sonuç Olarak
Dil gecikmesi, çocuğun yaşam kalitesini etkileyen ciddi bir gelişimsel farklılıktır. Erken tanı, bilimsel değerlendirme ve etkili terapi süreciyle çoğu çocukta önemli gelişmeler sağlanabilir. Terapistin aile ile iş birliği içinde yürüttüğü yapılandırılmış bir süreç, hem terapötik kazanımı artırır hem de çocuğun günlük yaşamına genellenebilir beceriler kazandırır.
Bana Ulaşın