Selektif Mutizm (Seçici Konuşmama)
- Anasayfa
- Danışmanlıklar
Selektif Mutizm (Seçici Konuşmama)
Selektif Mutizm Nedir?
Selektif mutizm, bireyin sosyal ortamlarda konuşamaması durumudur. Selektif mutizm genellikle çocuklarda görülür. Selektif mutizmli kişiler evde, ailesiyle veya kendilerini güvende hissettikleri ortamlarda normal bir iletişim kurabilirler, konuşabilirler fakat okulda, yabancı kişilerle ya da sosyal ortamlarda sessiz kalırlar, konuşmakta zorlanırlar. Bu durum isteksizlik değildir, yaşam kalitesini büyük ölçüde etkileyen genellikle anksiyete temelli bir konuşma güçlüğüdür.
Selektif Mutizm Neden Olur?
Selektif mutizmin kesin nedeni tek bir duruma bağlı değildir, ancak en yaygın nedenleri şunlardır:
• Sosyal anksiyete bozukluğu
• Kişilik özellikleri (kaygılı, utangaç, içe dönük vb.)
• Ailede kaygı bozukluğu öyküsü
• Travmatik olaylar
• İkili dil gelişimi
• Genetik faktörler
• Çevresel faktörler (büyük değişimler vb.)
• Dil ve konuşma bozuklukları
Selektif Mutizmin Belirtileri Nelerdir?
• Evde rahatça konuşurken okulda veya yabancıların yanında sessiz kalma
• Sorulara konuşarak cevap vermeme, jest ve mimik ile cevap verme
• Göz teması kurmaktan kaçınma
• Sosyal ortamlarda gerilme, donakalma
• Akranlarla iletişim kurmakta zorluk
• Fısıltıyla konuşma, yüksek ses kullanamama
Dil ve Konuşma Terapisti Selektif Mutizmde Nasıl Çalışır?
Nasıl Bir Yol İzler?
1. Detaylı değerlendirme: Anamnez alınır, kişiyle birebir gözlem yapılır, aile veya yakınları ile detaylıca görüşülür.
2. Multidisipliner bir yaklaşım izlenir: Eğer gerekliyse psikolog, çocuk psikiyatristi, okul rehberlik servisi , öğretmen ile işbirliği yapılır.
3. Güven alanı oluşturulur: Bireyle önce güven ilişkisi kurulur, hoşuna gidecek akitive, konu, oyun ve nesnelerle iletişime geçilir. Doğrudan konuşmaya zorlanmaz.
4. Adım adım yaklaşım (stimulus fading) uygulanır: Kişiye özel terapi planı hazırlanır, kişi hazır oldukça tolere edilebilir adımlar planlanır. Sessizlikten sosyal ortamlarda sesli konuşmaya doğru adım adım ilerlenir.
Neler Çalışılır?
• Konuşma etkinlikleri
• İfade etme becerisi çalışmaları
• Anksiyete ile başa çıkma stratejileri
• Konuşmayı destekleyici ortam oluşturma
• Okul/öğretmen danışmanlığı
• Aile yönlendirmeleri, ev ödevleri
Çocuğumda Selektif Mutizm Varsa Ne Yapmalıyım?
1. Çocuğunuzu zorlamayın, baskı yapmayın.
“Konuşsana! Neden konuşmuyorsun?” gibi ifadeler kullanmayın.
2. Onu anladığınızı hissettirin, duygusunu kabul edin
“Seni anlıyorum, konuşmak zor geliyor olabilir. Konuşmaya hazır olduğunda seni dinleyeceğim.”
3. Destekleyici ortam oluşturun
Konuşmaya yönelik motivasyon arttırıcı ortamlar hazırlayın.
4. Rol model olun
Çocuğunuz yanında açık, doğal, rahat bir iletişim kurun.
5. Uzman desteği alın
Bir dil ve konuşma terapistine başvurun.
6. Okul ortamını bilgilendirin
Çocuğun çevresinde bulunan kişileri bilgilendirin ve destek alın.
Bana Ulaşın